Nie ma chyba kwestii bardziej fantastycznej niż sam Kosmos! Nicość, galaktyki, dziwne materie, a może i obcy? Wszechświat od zawsze fascynował ludzi. Prowokował pytania, sugerował odpowiedzi. Dzisiaj banałem trąci stwierdzenie, że sam podbój kosmosu został niejako zaprogramowany, zainspirowany przez klasyków literatury (ale nie tylko literatury!) science fiction.
Ludzie uważają, że czas jest ważny,
ponieważ sami go wymyślili.
Autor: Terry Pratchett
Źródło: https://pl.wikiquote.org/wiki/Czas
Ach ten czas. Każdy chciałby być młodym, mieć te 20 no… powiedzmy 30 lat, mieć go nieskończenie wiele, by szaleć, tańczyć, śmiać się i bawić ze znajomymi. Niestety czas ucieka od 1967 roku – sekunda ucieka nam na podstawie promieniowania okresowego atomu cezu. Jacek Dukaj w książę Lód zaadoptował ciekawy cytat:
Jeżeli żołnierz daje strzał z karabinu, to w tej chwili zaczyna istnieć rana, jaką kula w nieprzyjacielu wywierci za jakiś czas; jeśli kto zażywa dawkę nieuleczalnej trucizny, to w tej chwili zaczyna istnieć ostateczny proces śmiertelny, choćby jego chwila nadeszła dopiero za parę dni. Słusznie mówili starożytni: umarliśmy już z chwilą narodzin. Władzy nad dalszą drogą kuli i trucizny (i po części przeżywania się) nie mamy.
Niestety. I jak ten czas pożytkujemy, rozwijamy się, bawimy, cieszymy… są też smutne strony życia, ale nie o tym jest ten artykuł.
Altered Carbon – serial nazywany kryminałem noir w przyszłości. Opowiadający o prawie nieśmiertelnym społeczeństwie, na pozór żyjącym na wysokiej stopie, pod spodem gnuśniejącym, bo co można zakazać ludziom, którzy żyją wiecznie? Czy jest to daleka wizja świata, futuryzm, odwieczne pragnienie młodości i nieśmiertelności, oddawania się słodkim snom rzeczywistości?
Z jednej strony jesteśmy coraz bardziej informowani o kolejnych sukcesach walki z rakiem, o metodach wycinania elementu dna, który to podobno ma powstrzymać wiele chorób genetycznych, o granicach wszechświata, w końcu o sztucznej inteligencji, która niedługo ma nas zastąpić w większości zadań. Fantastyczny świat prawda, człowiek dotyka boskiej istoty….
Jakby wyglądał rozwój dzisiejszej technologii bez serialu Star Trek… Czy pokolenia młodych ludzi, którzy na studia poszli w latach 70-tych i 80-tych, bez inspiracji postawiłyby pytania i szukały odpowiedzi? Początków wielu pomysłów można szukać w serialu Star Trek, który oglądali młodzi, późniejsi innowatorzy i wizjonerzy, nie bojący się zaryzykować w poprzek zastanym schematom myślowym.
Fenomen science fiction polegał na tym, że potrafiono wybiegać daleko w przyszłość nazywając i stwarzając wynalazki w świadomości, po czym naukowcy inżynierowie szukali dróg, by te pomysły wprowadzić w życie. Mrocznym, a zarazem epokowym naukowcem był Robert Oppenheimer. On po udanym teście broni jądrowej użył cytatu zaczerpniętego z dawnych ksiąg indyjskich.
Źródło: pl.depositphotos.com
Nostalgia(gr.νóστος,powrót do domu, i ἄλγος, ból) – potocznie, doskwierająca tęsknota za ojczyzną (krajem ojczystym), a także, tęsknota za czymś przeszłym, co utrwaliło się w pamięci lub do czegoś, co wyobrażono sobie w marzeniach.
Wikipedia
Rodzi się nas coraz więcej a ludzi jakby coraz mniej…
Mural za Domem Handlowym Wartą w Sieradzu, autor NN.
Miałem dzisiaj przyjemność skorzystać z dobrodziejstwa XX wieku i pooglądać najnowszy film Woody’ego Alena Śmietanka towarzyska. Film jest podróżą reżysera do wspominanych szerokim echem w historii i kulturze czasów dwudziestolecia międzywojennego. Mamy wspaniałe kreacje aktorskie, piękne plenery, urocze dzieła sztuki. Piękną Kristen Stewart, nadzieję Hollywood, Jesse’ego Eisenberga. I mamy czas, czas który przemija, czas który pozbywa nas złudzeń i niewinności młodości, czas który prostuje nasze żywoty. Woody Allen z nostalgią wspomina czasy wielkich gwiazd Hollywood. Gwiazd, które choć dzieli od nas duży okres czasu bez trudu odnalazłyby się we współczesnym świecie. Może miałyby lepszy gust do ubiorów niż dzisiejsze kreacje gwiazd…Morze jest szerokie i głębokie a nam reżyser pozwala zachłysnąć się blichtrem.
Źródło: www.sztuka-architektury.pl
W ten weekend odbywa się wrocławski Polcon. A wydawnictwa zadają pytanie o kryzys fantastyki. Kryzys ekonomiczny, kryzys światowy, kryzys filmowy, kryzys społeczeństw. Żyjemy w świecie, w którym na każdym kroku istnieje jedno słowo kluczowe – kryzys.
Źródło: www.pinterest.com
Wydawanych jest coraz więcej książek. Mamy zalew filmami o przyszłości, przeszłości, o tym, co mogłoby być, o sens i istotę człowieka. Miłość, zdrady, o pytania, które towarzyszą człowiekowi od zarania i nadal czegoś brak…
Dzisiejsze klipy muzyczne to psychodeliczna podróż do najskrytszych fantazji damskich i męskich. Męskie młode korpusy z umięśnionym sześciopakiem. Cudowne kobiety o kształtach greckich nimf…
Źródło: fotowpis.pl
W wielkich epopejach super bohaterów niszczone są całe miasta, a i tak na końcu ludzie dziękują za uratowanie świata. Gdzieś mały chłopiec znajdzie kufer pełen tajemnic z księgą, która może wpłynąć na jego życie.
Powtarzanie wzorców, które już powstały, stały się tak wielką modą że młody chłopak albo banda urwisów uratowała świat tyle razy, ile powstało książek do XVI wieku.
Wielkie zagadki i tajemnice znają geniusza, który je odkrywa dzięki umiejętności wykuwania miecza za pomocą starej greckiej receptury. Parę lat temu był wielki problem ze znalezieniem kogoś, kto mógłby obsłużyć sondę wystrzeloną w latach 70.
Dzisiejsza popkultura tak nas zdominowała, że ludzie oczekują, iż wiemy wszystko. A coraz bardziej widać nostalgię za czasami które były. Każdy ma okres w życiu, który przez pryzmat marzeń powoduje że chcielibyśmy w nim być. Niektórzy chcieliby znaleźć się na polach wielkich bitew, żyć w średniowiecznych miastach, ktoś inny chciałby zobaczyć Najjaśniejszą w czasach rozkwitu, w latach dwudziestolecia międzywojennego, albo poznać prawdziwych arystokratów…a ktoś tęskni za PRL. Tęsknota za czasem przeszłym jest tak wielka, że dzisiejsza Armia Krajowa składałaby się nie tylko z zaprzysiężonych ale ze wszystkich mieszkańców Polski – dzisiaj nikt by nie wygrał z AK.
Źródło: www.simonandschuster.com
Nostalgia tak opanowała popkulturę, że co chwila cofamy się w marzeniach do angielskiego dworku, co chwila wychodzi dawny szlagier filmowy w nowej, bardziej uwspółcześnionej wersji. W zeszłym roku powstał w Polsce film Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy, mówiący o nostalgii do przedwojennego dowcipu. Nostalgia jest tak wielka, że chyba zaczynamy ślepnąc na możliwości przyszłości. Fallout, który dzieje się w postapokaliptycznym świecie z nostalgią wspomina atomowy boom lat 50.
A gdzie wizje przyszłości? Gdzie artyści, architekci, którzy wskazywali nowe drogi i horyzonty. Boom na nostalgię jest tak wielki, że nie można na przyszłość spojrzeć bez pryzmatu przeszłości. Historia i nostalgia opanowały świat całkowicie. Nie ma miejsca na Ziemi, które nie wspominałoby z nostalgią czasów swojej świetności i starało się do nich wrócić.
Zapominamy, że Ziemia jest organizmem żywym a świat nie cierpi monotonii…może zamiast z nostalgią wspominać alternatywne historie świata moglibyśmy skupić się na przyszłości, zamiast kształtować świat w duchu przeszłości, wyznaczyć nowy horyzont zdarzeń, wyjść z regresu, bez strachu spojrzeć w nowe i nieznane – dzięki temu świat się zawsze rozwijał bo szukał. Szukał lepszego schronienia, lepszej drogi.
Coraz mniej osób myśli o lotach w kosmos, fantastyka naukowa skupia się na świecie postapokaliptycznym…czyli żeby było lepiej musimy wysadzić świat w powietrze? Pojawiają się wątpliwości, co do lotu w kosmos, bo super społeczeństwo karmiące się tonami chemii i cukru boi się czy astronauci nie zachorują w kosmosie.
Trzeba sobie zadać pytanie, czy nostalgia, za którą tak tęsknimy to nostalgia za przeszłością czy naszą fantastyczną wizją przeszłości…
Pozbywając się marzeń i skupiając tylko na przetrwaniu (postapokalipsa!) redukujemy się sami do świata prymitywnych organizmów. Czy tak ma wyglądać nasza przyszłość?
Dzisiejszy cyfrowy świat jak nigdy dotąd zmierza się z ogromem wiedzy jaka spada na jednostkę ludzką. Od poszerzających naszą wiedzę informacji o praszczurach, dawnych cywilizacjach, po biologiczne nanoboty jako przyszłość światowej medycyny, kopalnie surowców na asteroidach czy tworzenie sztucznego słońca. Dzięki nauce rozwinąć się mogła ogromnie wyobraźnia – powstają w ten sposób coraz to śmielsze wizje i pomysły.
http://www.nasa.gov/connect/artspace/galleries/settlement_gallery/space-settlement-gallery.html
Dzisiejsze marzenia stają się jutrzejszą rzeczywistością. Z rozwoju cywilizacyjnego korzysta także szeroko rozumiana fantastyka. Coraz częściej powstają różnego rodzaju wizje przyszłości, od postapokaliptycznych przepowiedni losu człowieka po cyberpunkowe pełne elektroniki miasta molochy czy cofnięcie się ludzi w epokę kamienia łupanego, naszpikowanego technologią.
Wydawałoby się że przez ostatnie 50 lat powstało tyle różnego rodzajów pomysłów, idei w fantastyce, że więcej już nic nie wymyślimy a jednak co chwilę świat zaskakuje jakaś ciekawa książka, gra komputerowa czy film podbijący serca czytelników na całym świecie.
Słyszymy o wspaniałych pomysłach, nowatorskim podejściu do fantastyki, jednak czy to nowatorskie podejście jest na pewno nowatorskie…czy można powiedzieć że fantastyka się rozwija czy zatrzymała się w miejscu, czy pisarze, scenarzyści, artyści już nic nowego nie wymyślą?
Czy faktycznie zostaje tylko naśladowanie starych i sprawdzonych metod, czy Ci od których zależy wyznaczanie szlaków pogubili się i stali się tylko kopiami, karykaturami samych siebie? W którą stronę idzie fantastyka? Zapraszam ciebie, Drogi Czytelniku, do dyskusji poniżej o stanie dzisiejszej fantastyki.
